Ünlü Düşmesi Nedir?

Ünlü Düşmesi

İkinci hecesinde dar ünlü(ı, i, u, ü) bulunan bazı sözcükler, ünlüyle başlayan bir ek aldığında ikinci hecesindeki dar ünlü düşer. Bu ses olayına ünlü düşmesi ya da hece düşmesi denir.

Örnekler:
* omuz + u -> omza
* burun + u -> burnu
* gönül + ü -> gönlü
* keşif + i -> keşfi

Not: İkilemelerde ses düşmesi olayı olmaz.
* gönülden gönüle
* burun buruna
* ağız ağıza
* koyun koyuna
* devirden devire
* omuz omuza

Not : Bazı sözcüklerde ve özel adlarda ünlü düşmesi olmaz.
seçimi, koyunu, biçimi, Gönül'e, Ömür'e

Not: Bazı sözcüklere yapım eki getirildiğinde yani sözcük türetildiğinde ünlü düşmesi meydana gelir.
* oy(u)n – a -> oyna
* ay(ı)r –ım -> ayrım
* yal(ı)-nız -> yalnız
* yan(ı)-lış -> yanlış
* sıyır-ık -> sıyrık
* kavuş-ak -> kavşak
* sarı(a)rmak -> sararmak
* bes(i)-lemek -> beslemek
* iler(i) – lemek -> ilerlemek
* çev(i)r – ilmek -> çevrilmek
* yumurt(a)-lamak -> yumurtlamak
* kok(u) – lamak -> koklamak
* uy(u) – ku -> uyku
* çevir-e -> çevre

Not: İkinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı sözcüklerle “olmak” ve “etmek” yardımcı
eylemiyle bileşik eylem oluşturulurken dar ünlü düşer.
* şükür - etmek -> şükretmek
* sabır - etmek -> sabretmek
* fikir - etmek -> fikretmek
* kayıp - olmak -> kaybolmak
* kahır - olmak -> kahrolmak
* kayıt - etmek -> kaydetmek

Not: Bazı sözcüklerin birleşmesi sırasında ünlü düşmesi görülür.
* ne - için -> niçin
* ne - asıl -> nasıl
* pek - iyi -> pekiyi
* pazar - ertesi -> pazartesi
* hasta - hane -> hastane
* kahve - altı -> kahvaltı
* sütlü - aş -> sütlaç
* güllü - aş -> güllaç
* kayın - ana -> kaynana